Tổ yến sơ chế rút lông được nhiều người đánh giá là loại tổ yến tốt nhất. Còn nếu muốn giá rẻ thì nên mua tổ yến thô.
Những khái niệm “tổ yến thô”, “tổ yến tinh chế”, “tổ yến sơ chế rút lông” với người trong nghề thì rất quen thuộc nhưng với người tiêu dùng thì đôi khi vô cùng lạ lẫm. Khi mua tổ yến, nếu không nắm rõ các loại tổ yến này, đặc biệt là cách phân biệt, giá cả và ưu nhược điểm từng loại thì rất dễ bị người bán “qua mặt”.
Mục lục
Cách phân biệt tổ yến thô, tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến tinh chế
Theo độ sạch và cách sơ chế, tổ yến khô nguyên tổ được phân thành ba loại chính: tổ yến thô, tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến tinh chế.
Tổ yến thô là tổ yến nguyên bản thu hoạch được, chưa qua bất kỳ công đoạn vệ sinh, làm sạch nào.
Xem chi tiết: Tổ yến thô là gì?
Tổ yến sơ chế rút lông là tổ yến được làm sạch bằng kỹ thuật rút lông khô (không ngâm nước rã tổ). Tổ được làm sạch nhưng vẫn giữ nguyên hình dạng, cấu trúc ban đầu.
Xem chi tiết: Tổ yến sơ chế rút lông là gì?
Tổ yến tinh chế là tổ yến được làm sạch bằng phương pháp rã tổ ngâm rửa, đắp lại tổ rồi sấy khô lại.
Xem chi tiết: Tổ yến tinh chế là gì?
Cách phân biệt tổ yến thô, tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến tinh chế:
| Đặc điểm | Tổ yến thô | Tổ yến rút lông | Tổ yến tinh chế |
| Độ sạch | Bám dính lông đen, bụi bẩn, đôi khi có cả phân chim | Trắng sạch, không còn lông | Trắng sạch, không còn lông |
| Hình dạng | Tự nhiên | Tự nhiên | Định hình lại theo khuôn |
| Sợi yến | Mỏng, mảnh, khít chặt vào nhau | Mỏng, mảnh, khít chặt vào nhau | To, dày, thô do đã ngâm rửa qua nước |
| Xơ mướp bên trong | Có | Có | Không |
| Chân tổ | Có | Có hoặc không | Không |
| Mùi | Mùi nồng nhiều | Mùi nồng | Ít mùi do đã ngâm rửa |
So sánh tổ yến thô, yến sơ chế rút lông và yến tinh chế
Giá trị dinh dưỡng
Trong ba loại, tổ yến thô là loại sở hữu giá trị dinh dưỡng cao nhất. Bởi tổ yến thô là tổ yến nguyên bản thu hoạch được, chưa qua bất kỳ công đoạn vệ sinh làm sạch nào nên đảm bảo nguyên chất 100%.
Tổ yến sơ chế rút lông nguyên tổ cũng có giá trị dinh dưỡng tương đương với tổ yến thô. Tuy đã làm sạch nhưng loại tổ yến này được làm sạch bằng kỹ thuật rút lông khô, không ngâm rửa với nước nên vẫn đảm bảo lưu giữ trọn vẹn dưỡng chất.
So sánh về giá trị dinh dưỡng, tổ yến tinh chế là thấp nhất. Bởi phương pháp làm sạch để cho ra tổ yến tinh chế là rã tổ ngâm rửa rồi mới đắp lại tổ theo khuôn. Phương pháp này có nhược điểm lớn là các sợi yến tiếp xúc nhiều với nước, làm ảnh hưởng nhất định đến hàm lượng dinh dưỡng có trong sợi yến.
Chưa kể không chỉ ngâm rửa bằng nước, một số nơi làm tổ yến tinh chế còn sử dụng chất tẩy rửa để làm sạch sợi yến nhanh hơn. Bởi tổ yến tinh chế thường làm từ các tổ yến bám dính nhiều lông, tạp chất và phân chim nên rất bẩn. Còn tổ yến thô sạch đẹp, hàng loại 1 hầu hết được bán trực tiếp hoặc đưa đi làm tổ yến sơ chế rút lông. Nếu quá trình tinh chế tổ yến sử dụng chất tẩy rửa thì thành phần dinh dưỡng trong sợi yến gần như mất hết. Mua loại tổ yến tinh chế này về dùng thực tế chỉ ăn phần “xác” của tổ yến.
Ngoài ra sau khi đắp tổ, tổ yến tinh chế sẽ được đưa đi sấy khô trở lại. Có ba phương pháp sấy khô là sấy nóng, sấy lạnh và sấy thăng hoa. Để tiết kiệm chi phí đầu tư hiện nay đa số xưởng làm tổ yến dùng máy sấy nóng. Ưu điểm sấy nóng là thời gian sấy nhanh nhưng nhược điểm là nhiệt độ cao dễ khiến tổ yến bị mất chất dinh dưỡng.
Xem thêm:
- Tổ yến già và tổ yến non loại nào tốt?
- Nên mua huyết yến, hồng yến hay bạch yến?
- Tại sao giá tổ yến đảo lại cao?
Độ nở
Độ nở khi chưng của tổ yến thô và tổ yến sơ chế rút lông tương đương nhau, khoảng 4 – 5 lần. Còn tổ yến tinh chế nở ít hơn chỉ 2 – 3 lần do đã hút nước trước đó trong quá trình ngâm rửa tinh chế.
Hương vị
Tổ yến thường có mùi tanh nồng tự nhiên. Tổ yến thô giữ mùi tốt nhất vì chưa bị can thiệp. Tổ yến sơ chế rút lông cũng có mùi tanh tự nhiên như tổ yến thô. Còn tổ yến tinh chế do đã ngâm nước nhiều nên mùi ít hơn. Trường hợp dùng chất tẩy rửa thì gần như không còn mùi.
Nói về nên mua yến sào loại nào ngon nhất thì tổ yến thô và tổ yến sơ chế rút lông được đánh giá cao hơn. Bởi sợi yến nguyên chất nên dai, giòn, rất ngon. Còn tổ yến tinh chế vì ngâm rửa nhiều nên sợi yến mềm hơn, hương vị không thơm ngon bằng.
Tính tiện lợi
Xét về tính tiện lợi, tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến tinh chế tiện lợi hơn tổ yến thô. Mua tổ yến thô về phải ngâm rửa, nhặt lông, làm sạch, mất rất nhiều thời gian. Trong khi đó, tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến tinh chế đã được làm sạch, trước khi chế biến chỉ cần ngâm mềm nên vô cùng tiện lợi.
Độ hao hụt
Độ hao hụt của tổ yến thô là lớn nhất. Vì tổ yến thô còn bám dính nguyên lông chim, bụi bẩn nên sau khi ngâm rửa, nhặt lông, làm sạch thì trọng lượng tổ yến tươi thu được sẽ bị giảm đi đáng kể so với ban đầu. Còn tổ yến sơ chế rút lông hay tổ yến tinh chế do đã được làm sạch từ trước nên gần như không bị hao hụt hoặc hao hụt không đáng kể.
Giá bán
Trong các loại tổ yến, giá tổ yến sơ chế rút lông nguyên tổ là cao nhất. Giá tổ yến thô thường rẻ nhất. Giá tổ yến tinh chế ở mức trung bình, cao hơn tổ yến thô một chút.
Tuy nhiên có nhiều trường hợp giá tổ yến thô lại cao hơn tổ yến tinh chế. Nguyên nhân chủ yếu là vì tổ yến thô được bán trực tiếp là loại 1, tổ yến to, sạch, tròn đẹp. Còn tổ yến tinh chế thường làm từ các tổ bẩn, bị nấm, méo mó, sứt gãy, bể, vụn… nên dù ra thành phẩm trắng, sạch, đẹp thì giá cũng không cao.
Bảng giá tổ yến (cập nhật mới nhất):
- Giá tổ yến rút lông nguyên tổ: 5 – 7 triệu đồng/100g
- Giá tổ yến tinh chế: 3 – 5 triệu đồng/100g
- Giá tổ yến thô: 2 – 4 triệu đồng/100g
Rủi ro tổ yến giả
Tổ yến tinh chế tiềm ẩn rủi ro cao nhất. Bởi trong quá trình tinh chế, tổ yến sẽ bị rã tổ, làm sạch rồi mới đắp lại. Khi đắp tổ, một số nơi có thể đan xen, độn thêm những nguyên liệu trông giống sợi yến như mủ trôm, rau câu, bún tàu, da heo… để “ăn gian” trọng lượng. Ngoài cách độn này còn có cách khác đó là ngâm, tẩm ướp đường, muối, bột…
Xem chi tiết: Cách phân biệt tổ yến thật và giả
Do đó, khi mua tổ yến tinh chế dễ gặp phải hàng kém chất lượng hơn, nhất là mua các loại trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không có thương hiệu, không có kiểm định chất lượng sản phẩm…
Tổ yến sơ chế rút lông và kể cả tổ yến thô hiện nay cũng bị “biến tấu” để tăng cân nặng. Người ta có thể khéo léo rút các sợi yến thật ra, rồi độn nguyên liệu khác bù vào hay ngâm tẩm đường, bột để tổ nặng hơn. Thậm chí một số nơi còn làm giả được tổ yến thô bằng cách đan xen lông chim vào. Tuy nhiên mức độ phổ biến của tổ yến sơ chế rút lông và tổ yến thô kém chất lượng trên thị trường không nhiều như tổ yến tinh chế.
Nên mua tổ yến thô, yến sơ chế rút lông hay yến tinh chế?
Nhìn vào giá bán có thể dễ dàng thấy được tổ yến loại nào tốt nhất. Tổ yến sơ chế rút lông nguyên tổ được xem là loại tổ yến cao cấp và thượng hạng nhất.
Tổ yến thô tuy dinh dưỡng cao nhưng lại chưa làm sạch. Còn tổ tinh chế dù đã làm sạch nhưng hàm lượng dưỡng chất lại bị ảnh hưởng ít nhiều do đã ngâm rửa qua nước rồi sấy khô trở lại. Trong khi đó, tổ yến sơ chế rút lông khắc phục được nhược điểm của cả hai loại trên.
Tổ yến rút lông nguyên tổ đã làm sạch nhưng vẫn nguyên chất và bảo toàn giá trị dinh dưỡng ở mức cao nhất. Khi mua về chỉ cần ngâm mềm là có thể chế biến ngay. Đây chính là lý do vì sao giá tổ yến rút lông nguyên tổ cao nhất trong các loại. Với những người bận rộn, không có nhiều thời gian sơ chế làm sạch thì tổ yến rút lông nguyên tổ là lựa chọn phù hợp nhất.
Còn nếu muốn mua tổ yến giá rẻ thì nên chọn tổ yến thô. Tuy mất khá nhiều thời gian cho việc nhặt lông, làm sạch nhưng tổ yến thô có ưu điểm giá mềm, nguyên chất 100%, giá trị dinh dưỡng ở mức cao nhất. Rủi ro mua phải tổ yến thô giả, độn tẩm kém chất lượng cũng rất thấp.
Theo kinh nghiệm của nhiều người, khi mua tổ yến thô nên mua trực tiếp tại các nhà nuôi yến. Mua ở đây không chỉ đảm bảo chất lượng, chọn được tổ yến thô mới, ngon mà giá còn rất mềm bởi mua tận gốc, chưa sang tay qua thương lái.
Còn tổ yến tinh chế, không hẳn là không tốt. Nhưng nếu đặt lên bàn cân so sánh thì tổ yến rút lông hay tổ yến thô có nhiều ưu điểm hơn. Trong khi mua tổ yến tinh chế lại có nhiều cái bất lợi. Thứ nhất do ngâm rửa nước rồi lại sấy khô nên giá trị dinh dưỡng của tổ yến tinh chế đã bị ảnh hưởng. Thứ hai hương vị không ngon bằng tổ yến thô hay tổ yến rút lông. Thứ ba tiềm ẩn rủi ro cao mua lầm tổ yến độn, tẩm “ăn gian” trọng lượng.
Tựu trung, tổ yến rút lông nguyên tổ là loại tốt nhất, sử dụng tiện lợi nhất. Còn nếu muốn giá rẻ thì nên chọn tổ yến thô.
